Mediacje
Każdy może znaleźć się w sytuacji jakiegoś sporu. Jego rozwiązanie nie zawsze wymaga zaangażowania sądu. W każdej sytuacji można rozważyć skorzystanie z alternatywnego sposobu rozwiązania sporu, jakim jest mediacja. Taką możliwość daje polski ustawodawca, który wprowadził przepisy prawne dające podstawę do pojednawczego działania poza sądem i pełną akceptację wyników takich postępowań przez Państwo.
Mediacja to dobrowolne, poufne i niesformalizowane pozasądowe postępowanie w sprawach, w których możliwe jest zawarcie ugody, prowadzone między stronami (uczestnikami) określonego sporu przez osobę trzecią - bezstronnego mediatora, której celem jest doprowadzenie do ugodowego załatwienia tego sporu.
Mediacja jest pozasądowym sposobem rozwiązania konfliktu - dobrowolnym porozumieniem stron, osiągniętym w poufnym postępowaniu przy wsparciu akceptowanego i neutralnego mediatora.
Wynikiem mediacji jest porozumienie, które ma skuteczność i moc wyroku sądowego.
Korzyści z mediacji
- możliwość zrozumienia strony i jej działań,
- wypowiedzenie własnych potrzeb i interesów,
- możliwość wypracowania porozumienia przez obie strony, które będzie możliwe w realizacji,
- postępowanie jest krótsze i tańsze,
- brak wygranego i przegranego. Satysfakcjonujące rozwiązanie daje możliwość wygranej obu stron w przeciwieństwie do arbitralnych rozstrzygnięć i pozwala na dalszą współpracę w kolejnych trudnych sytuacjach,
- unikamy stresu i rozgłosu oraz oszczędzamy czas w przeciwieństwie do postępowania sądowego.
Mediacja:
- służy zapewnieniu harmonii społecznej i konstruowaniu prawidłowych relacji międzyludzkich,
- sprzyja budowaniu porozumienia, łamaniu barier i niwelowaniu napięcia społecznego,
- zwiększa gwarancję usunięcia na trwałe konfliktu, do jakiego doszło pomiędzy stronami,
- pozwala wypracować stronom akceptowalne rozwiązania problemu, dostosowane do ich indywidualnych potrzeb i oczekiwań,
- zapewnia stronom możliwość decydowania o jej ostatecznym wyniku,
- zapewnia równorzędną pozycję dla wszystkich stron konfliktu lub sporu,
- pozwala spojrzeć na spór z innej perspektywy, skłonić strony do rozważenia problemu z punktu widzenia drugiej strony,
- zaspokaja potrzebę opowiedzenia o swoich krzywdach, doznanym poczuciu niesprawiedliwości,
- zapewnia wyższą skuteczność realizowania porozumień, bowiem strony, które same je wypracowały, czują się także odpowiedzialne za ich wykonanie,
- przyczynia się do skrócenia okresu trwania postępowania sądowego,
- przyczynia się do zmniejszenia kosztów związanych z postępowaniem sądowym,
- realizuje konstytucyjną zasadę dostępu do wymiaru sprawiedliwości, zwaną potocznie prawem do
- sądu, w praktyce zaś rozumianą nie tylko jako zapewnienie szybkich i niedrogich procedur sądowych,
- ale także alternatywnych pozasądowych procedur rozwiązywania sporów
Przebieg mediacji
- Zlecenie mediacji przez sąd (mediacja sądowa) lub przez strony (mediacja prywatna).
- Zapoznanie się ze sprawą.
- Spotkanie mediacyjne:
- przedstawienie zasad mediacji, reguł i roli mediatora, określenie przedmiotu mediacji i terminów posiedzeń mediacyjnych, zasad odpłatności, odebranie zgody na mediację,
- przedstawienie punktu widzenia każdej ze stron,
- poszukiwanie rozwiązań,
- spisanie projektu porozumienia przez mediatora,
- podpisanie ugody mediacyjnej.
- Zakończenie mediacji:
- przekazanie stronom ugody mediacyjnej,
- przygotowanie i przekazanie protokołu mediacyjnego,
- przypomnienie procedury formalnej (przesłanie protokołu do sądu).
Mediator może Państwu pomóc w złożeniu do właściwego sądu wniosku o zatwierdzenie ugody wraz ewentualnym wnioskiem o zwrot wpisu sądowego.
Mediacja może zakończyć się zawarciem wspólnie wypracowanej ugody, którą podpisują strony. Jeżeli strony zawarły ugodę przed mediatorem, ugodę zamieszcza się w protokole albo załącza się do niego.
Zatwierdzona przez sąd ugoda (na wniosek stron) ma moc prawną ugody zawartej przed sądem i kończy postępowanie.
Jeśli ugoda, której nadano klauzulę wykonalności nie została wykonana, można skierować jej wykonanie do egzekucji komorniczej.
W przypadku braku ugody, strony mogą dochodzić swoich praw w postępowaniu sądowym.
Mediacja nie zamyka drogi do wszczęcia lub prowadzenia postępowania sądowego.
Nawet gdy mediacja nie zakończy się podpisaniem ugody strony zawsze mogą wystąpić na drogę postępowania sądowego.
Zasady mediacji
Postępowanie mediacyjne jest mocno odformalizowane w porównaniu z postępowaniem sądowym, to jednak prowadzone jest ono zgodnie z konkretnymi zasadami. Wyróżnia się następujące zasady mediacji:
- dobrowolność – strony dobrowolnie wyrażają zgodę na udział w postępowaniu mediacyjnym, jak i osobę mediatora. Zgoda na mediację może być cofnięta przez każdą ze stron w każdym momencie postępowania mediacyjnego. Udział w mediacji jest świadomą decyzją, nie wynikiem przymusu.
- bezstronność – strony mediacji mają równe prawa i są traktowane jednakowo. Mediator dba o zachowanie równorzędności stron. Mediator nie jest stronniczy, nie ocenia stron, nie nawiązuje relacji osobistych ze stronami.
- poufność – wszystkie informacje pozyskane w trakcie postępowania mediacyjnego objęte są tajemnicą.
- neutralność - mediator pozostaje neutralny wobec przedmiotu sporu, nie narzuca stronom własnych propozycji rozwiązań sporu, a porozumienie jest wypracowywane przez same strony.
- akceptowalność - strony wyrażają zgodę na zasady mediacji oraz osobę mediatora i jego pomoc w dochodzeniu do porozumienia.
- profesjonalizm - mediator jest osobą z odpowiednim przygotowaniem zawodowym, po specjalistycznych szkoleniach, z dużą wiedzą prawniczą, a także zdolnościami interpersonalnymi, stale poszerzającą swoją wiedzę i umiejętności.
- szacunek – mediator szanuje godność stron i dba o to, żeby strony odnosiły się do siebie z szacunkiem.
Ile kosztuje mediacja?
Koszty mediacji (wynagrodzenie mediatora i zwrot wydatków związanych z przeprowadzeniem mediacji) obciążają strony, co do zasady w równych częściach, chyba że strony ustalą inny podział rozliczeń.
Strona postępowania mediacyjnego może złożyć na zasadach ogólnych wniosek o zwolnienie od kosztów mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2016 roku w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym (Dz. U. 2016 r., poz. 921) w postępowaniu mediacyjnym ze skierowania sądu, w sporach niemajątkowych oraz w sporach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić, wynagrodzenie mediatora wynosi 150 zł za pierwsze posiedzenie mediacyjne, a za każde kolejne - 100 zł (łącznie nie więcej niż 450 zł). Jeśli postępowanie dotyczy praw majątkowych, wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu (nie mniej niż 150 zł i nie więcej niż 2000 zł za całość postępowania mediacyjnego). Zwrotowi podlegają też wydatki mediatora poniesione w związku z przeprowadzeniem mediacji (w tym opłata za wynajem pomieszczenia do 70 zł za jedno posiedzenie oraz koszty korespondencji, w wysokości nieprzekraczającej 30 zł). Do kosztów mediacji dolicza się podatek VAT.
W sprawach prywatnych mediacji koszt ustalany jest indywidualnie.